Kompozit malzemeler, düşük yoğunluk ve yüksek mukavemet gibi özellikleri bir arada barındırması sebebiyle pek çok sektörde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Global kompozit pazarı her yıl yaklaşık %10 büyümektedir. 2020’li yıllarda en büyük artış havacılık, otomotiv ve yapı sektörlerinden beklenmektedir. Küresel pazarın önümüzdeki 10 yıl içinde kendini iki kattan daha fazla büyütmesi bekleniyor.

Denizcilik

1940’lı yılların sonuna doğru ilk kompozit tekneler üretilmeye başlanmıştır. Günümüzde 50 metre altı motor yatların ve yelkenli teknelerin yaklaşık %90’ının gövdeleri kompozitten imal edilmektedir. Üretimler genellikle vakum infüzyon yöntemi ile yapılmaktadır.

Raylı Sistemler

Hızlı tren, metro ve tramvayların iç-dış birçok parçası kompozit malzemeden üretilmektedir. Kompozit malzeme kullanımı sonucu hafifleyen trenler daha yüksek hızlara ulaşabilmektedir.

Rüzgar Enerjisi

1970’li yıllarda başlayan kompozit rüzgar türbin kanadı üretimi her geçen yıl artmaktadır. 2005’te 9,4 milyar $ olan pazarın 2020 yılında 935 milyar $’a ulaşması beklenmektedir. Üretimler genellikle vakum infüzyon yöntemi ile yapılmaktadır.

Uzay ve Havacılık

1970’lerin ortasında üretilen Concorde uçaklarında %8 oranında kompozit malzeme kullanılmıştır. Günümüz uçaklarından Boeing 787 ve Airbus A350’ni %50’si kompozit malzemelerden üretilmiştir. Uzay araçlarında ve roketlerde kompozit malzemelerin kullanılması ile menziller önemli oranlarda artmıştır. Ayrıca savaş uçakları, helikopterler ve İHA’larda da kompozit malzemeler yoğun olarak kullanılmaktadır.

• 

• 

• 

Savunma Sanayii

Zırh korumaları, kasklar, kabinler, duvarlar gibi savunma sanayii’nin ihtiyaçlarına cevap veren birçok balistik üründe kompozit malzeme kullanılmaktadır. Özellikle Aramid ve S2 cam gibi takviye malzemeleri yüksek darbe dayanımları nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır.

İnşaat

Hem yapısal (kolon güçlendirme) hemde estetik (prekast) amaçlı birçok inşaat uygulamasında kompozit malzemeler tercih edilmektedir. Birçok ülkede özellikle yaya köprüleri kompozit malzemeden üretilen pultruzyon profillerden inşaa edilmektedir. Boru hatlarında kullanılan çeşitli çaplardaki borular, menholler, rögar kapakları, sınır elemanları, mazgallar ve hissedilebilir yüzeyler gibi birçok altyapı/üstyapı ürünleri kompozit malzemelerden üretilmektedir.

Eğlence

Su parklarında, havuz sistemlerinde ve çocuk oyun parklarında kompozit malzemeler kullanılmaktadır.

Spor Ekipmanları

Golf ve hokey sopaları, tenis raketleri, balıkçı oltaları, sörf tahtaları, kanolar ve bisiklet gövdeleri gibi birçok spor ekipmanında hafiflik avantajı sağlayan kompozit malzemeler kullanılmaktadır.

Otomotiv

İlk ticari araç gövdeleri 1950’lerin başında üretilmiştir. Günümüzde başta F1 araçları olmak üzere üst sınıf birçok araçta kompozit parçalar tercih edilmektedir. Otobüs, kamyon, tır ve tarım araçları gibi ağır araçların birçok parçası da kompozit malzemeden imal edilmektedir. Araçların hafiflemesi yakıt tüketimini düşürdüğü gibi araç menzilini ve yük çekme kapasitesini de arttırmaktadır.

Yazar
Halil İbrahim İşlek
18 Ağustos 2020